از ۲۵ تا ۲۶ فوریه ۱۹۹۲ نیروهای مسلح ارمنی با کمک هنگ ۳۶۶ روسیه، شهر خوجالی را اشغال کرده، اقدام به نسل کشی آذربایجانی‌ها کردند. در نتیجه نسل کشی خوجالی ۶۱۳ نفر از جمعیت شهر خوجالی منجمله ۶۳ کودک، ۱۰۶ زن و ۷۰ فرد سالمند به قتل رسیدند. ۸ خانواده به کلی نابود شدند، ۲۵ کودک هر دو والدین و ۱۳۰ کودک نیز یکی از والدین خود را از دست دادند. ۱۲۷۵ نفر نیز به اسارت گرفته شدند که ۱۵۰ نفر از اسرا از آنها شامل ۶۸ زن و ۲۶ کودک تا به امروز مفقود الاثر هستند. در این گزارش به انعکاس این قتل عام در رسانه‌های غربی پرداخته‌ایم.
ساندی تایمز، ۱ مارس ۱۹۹۲
توماس گلتز، آغدام، آذربایجان - سربازان ارمنی صدها خانواده‌ی در حال فرار را قتل عام کردند!
بازماندگان گزارش دادند که سربازان ارمنی بیش از ۴۵۰ آذربایجانی را که بسیاری از آنها زنان و کودکان بودند، به ضرب گلوله و سرنیزه کشتند. صدها و احتمالاً هزاران نفر نیز مفقود شده‌اند و بیم آن می‌رود که مرده باشند.
مهاجمان، بیشتر سربازان و داوطلبان مدافع زنان و کودکان را کشتند. آنها سپس اسلحه‌های خود را به سمت آوارگانِ وحشت زده گرفتند. آذر حاجی‌اف، یکی از سه سربازی که جان سالم به در برده بود، گفت: «در آن لحظه بود که خون ریزی واقعی آغاز شد». «ارمنی‌ها یکسره تیراندازی کردند، آنها وارد شدند و با سرنیزه و چاقو شروع به سلاخی مردم کردند».
بازماندگان اظهار کردند که ۲۰۰۰ نفر که برخی از آنها که به طور جداگانه فرار کرده بودند، هنوز هم در مناطق صعب‌العبورر گم شده‌اند، بسیاری ممکن است بر اثر جراحات یا سرما جان باخته باشند.
تا پایان دیروز ۴۷۹ کشته در سردخانه آغدام ثبت و ۲۹ جسد در گورستان دفن شده بود. از هفت جسدی که در انتظار دفن بودند، دو کودک و سه زن را دیدم که یکی از آنها ازفاصله نزدیک از ناحیه سینه مورد اصابت گلوله قرار گرفته بود .
تایمز، ۲ مارس ۱۹۹۲
آناتول لوین - تپه‌های زباله اجساد در قره باغ
هنگام پایین رفتن از تپه‌های پوشیده از برف قره‌باغ کوهستانی، اجساد پراکنده‌ای را دیدیم. به نظر می‌رسید که آوارگان در حال فرار مورد هدف گلوله قرار گرفته بودند. در یک مستند آذربایجانی که بعدا برای خبرنگاران به نمایش گذاشته شد، ده‌ها جسد را نشان می‌داد که در نقاط مختلف تپه‌ها افتاده بودند.
در مسیر برگشت با هواپیما درآغدام، به جسدهایی که هلیکوپتر غیرنظامی حمل کرده بود، نگاهی انداختیم. دو پیرمرد و دختر کوچولو غرق در خون شده بودند و اعضای بدنشان از شدت سرما سفت شده بود. آنها تیرباران شده بودند.
واشنگتن تایمز، ۲ مارس ۱۹۹۲
حمله ارامنه باعث مرگ یا فرار آذربایجانی‌ها شده است.
حدود ۱۰۰۰ نفر از ده هزار نفر ساکن خوجالی توسط ارتش ارمنستان در حمله روز سه شنبه قتل عام شدند. تلویزیون آذربایجان کامیون‌های حامل اجساد را در حال تخلیه از منطقه خوجالی نشان داد.
نیویورک تایمز، سه شنبه، ۳ مارس ۱۹۹۲
امروز شواهد تازه‌ای از قتل عام غیرنظامیان توسط نظامیان ارمنی در قره‌باغ کوهستانی، منطقه‌ای عمدتا ارمنی نشین در آذربایجان، یافت شد.
مقامات و خبرنگاران آذربایجانی که برای مدت کوتاهی با هلیکوپتر عازم منطقه شده بودند، با اجساد سه کودک که پشت سرشان متلاشی شده بود، برگشتند. آنها گفتند تیراندازی توسط ارمنی‌ها مانع از تخلیه اجساد بیشتر شده است.
فردریک لنگاین، عکاس رویتر، در نزدیکی آغدام در حومه قره‌باغ کوهستانی، اظهار داشت که دو کامیون پر از اجساد آذربایجانی را دیده است. او گفت: "در اولی من ۳۵ جسد شمردم و به نظر می‌رسید که در دومی تعداد بیشتر از این باشد"، "سرِ بعضی‌ها بریده و بسیاری سوزانده شده بود. همه آنها مرد بودند و تعداد کمی بود که یونیفورم نظامی به تن داشتند."
تایمز، ۳ مارس ۱۹۹۲
آناتول لوین - قتل عام فاش شد!
بیش از شصت جسد، از جمله جسد زنان و کودکان، در دامنه تپه‌های قره‌باغ کوهستانی مشاهده شده است که ادعای قتل عام آوارگان آذری را توسط نیروهای ارمنی تایید می‌کند. صدها نفر نیز مفقود هستند.
اجساد قربانیان کشتار چهارشنبه گذشته آوارگان آذربایجانی توسط نیروهای ارمنی، در میان چمن و بوته‌های خشک شده، در امتداد یک دره کوچک و در سراسر تپه‌ها پراکنده شده است.
در مجموع، ۳۱ جسد در صحنه حادثه شمارش شد. این آمار شامل غیرنظامیانی که در حمله ارمنی‌ها به شهر خوجالی آذربایجان در سه شنبه شب کشته شدند و نیز سایر اجساد کشف نشده نمی‌باشد.
از ۳۱ نفری که دیدیم، فقط یک پلیس و دو نیروی داوطلب ملی ظاهراً یونیفرم پوشیده بودند. بقیه غیرنظامیان از جمله هشت زن و سه کودک کوچک بودند. دو گروه، ظاهراً خانواده، در حالی که بچه‌ها در آغوش زنان بود کنار هم افتاده بودند. چند نفر از آنها، از جمله یک دختر بچه سرش متلاشی شده بود، فقط صورتش باقی مانده بود. به نقل از بازماندگان، ارمنی‌ها به آنهایی که روی زمین دراز کشیده بودند هم از نزدیک شلیک می‌کردند.
اخبار صبح بی بی سی وان، سه شنبه، ۳ مارس ۱۹۹۲
گزارشگر ВВС در پخش زنده حضور داشت و مدعی شد که اجساد بیش از ۱۰۰ مرد، زن، کودک و نوزاد آذربایجانی را دیده که از فاصله بسیار کوتاهی از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفته‌اند.
تصویری دلخراش از برداشتن اجساد غیرنظامیان از کوهها نشان داده می‌شود. خبرنگار اذعان داشت که او و فیلمبردار و روزنامه‌نگاران غربی بیش از ۱۰۰ جسد مرد، زن و کودک را دیده‌اند که توسط ارامنه قتل عام شده‌اند. آنها از فاصله نزدیک به ۱ متر از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفته‌اند. تصویر همچنین نشان می‌دهد که نزدیک به ده جسد (عمدتاً زن و کودک) از ناحیه سر به ضرب گلوله کشته شده‌اند.
واشنگتن تایمز، ۳ مارس ۱۹۹۲
برایان کیلن ، آغدام، آذربایجان - گزارش‌ها از جنایات، آذربایجان را در بهت و حیرت فرو برد!
دیروز، ده‌ها جسد در مناطق کشتار منطقه‌ی کوهستانی قره‌باغ، در اطراف پراکنده افتاده بودند که بی رحمانه‌ترین قتل‌عام در طول چهار سال درگیری‌های این منطقه مورد مناقشه را اثبات می‌کند.
در مسجد محل، شش جسد دیگر با لباس‌های کامل دراز کشیده بودند و اعضای بدنشان در موقعیتی که در آن کشته شدند، یخ زده و صورت‌هایشان از سرما کبود شده بود.
بازگشته‌ها از سفر کوتاه با هلیکوپتر به خوجالی که هفته گذشته توسط ارمنی‌ها اشغال شد، گفتند که مناظر مشابهی و حتی بدتری را دیده‌اند. یک روزنامه نگار روسی گفت که او حدود ۳۰ جسد را در شعاع ۵۰ متری از محل فرود هلیکوپتر شمارش کرده است.
تلویزیون آذربایجان تصویر یک کامیون حامل اجساد را نشان داد که به شهر آغدام در آذربایجان آورده شده بود، برخی از آنها ظاهراً صورتشان با چاقو خراشیده یا چشمانشان از حدقه بیرون آورده شده بود. در بین اجساد یک دختر بچه دست‌هایش را دراز کرده بود که گویی کمک می‌خواست.
The age، ملبورن، ۶ مارس ۱۹۹۲
هلن ووماک، آغدام، آذربایجان
تعداد دقیق قربانیان هنوز مشخص نیست، اما شکی نیست که غیرنظامیان آذربایجانی هفته گذشته در کوه‌های برفی قره‌باغ کوهستانی توسط ارتش ارمنستان قتل عام شدند.
آوارگان شهر خوجالی که به شهر مرزی آغدام آذربایجان پناه برده‌اند، گزارشی کاملاً منسجم از چگونگی حمله ارامنه به خانه‌های آنها در شب ۲۵ فوریه، تعقیب فراریان و تیراندازی آنها در جنگل‌های اطراف ارائه می‌دهند. وقتی واپسین ساعت‌های دیروز سه شنبه به آغدام رسیدیم، علاوه بر چهار جسد مثله شده که در مسجد به نمایش گذاشته شده بودند ۷۵ قبر تازه حفر شده در یک قبرستان دیدم. همچنین زنان و کودکان زخمی را دیدم که در یک بیمارستان موقت در واگن‌های قطار بشتری شده بودند.
خوجالی، جایی که آذربایجانی‌ها در منطقه‌ای که عمدتاً ارمنی‌ها در آن زندگی می‌کنند، حدود ۶۰۰۰ سکنه داشت. به گفته آقای رشید ممداف، فرمانده پلیس آغدام، تنها حدود ۵۰۰ نفر به شهر آغدام پناه برده‌اند. "پس بقیه کجا هستند؟"
نیویورک تایمز، ۶ مارس ۱۹۹۲
وداع پایانی در آذربایجان
"اعضای خانواده و دوستان قربانیان قتل عام شده توسط ارامنه در قره‌باغ کوهستانی در مراسم خاکسپاری در قبرستانی در آغدامِ آذربایجان، عزاداری کردند."
واشنگتن پست، ۶ مارس ۱۹۹۲
آخرین آغوش
"چنگیز اسکندراف در حالی بر روی تابوت برادرش گریه می‌کند که دیروز عزادار سایر بستگانش بود که توسط ارامنه در قره‌باغ کوهستانی قتل عام شده بودند.
ساندی تایمز، ۸ مارس ۱۹۹۲
توماس گلتز، اولین کسی که قتل عام توسط سربازان ارمنی را گزارش داد، از آغدام می‌گوید!
خوجالی هفته گذشته از روی نقشه پاک شد. با سرازیر شدن گزارش‌های ناخوشایند به شهر مرزی آغدام آذربایجان و انباشته شدن اجساد در سردخانه‌ها، تردیدی وجود نداشت که خوجالی و کوهپایه‌ها و خندق‌های اطراف آن محل وحشتناک‌ترین قتل عام از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بوده است.
من آخرین فردِ غربی بودم که به خوجالی سفر کرد. که آن در ژانویه بود و مردم سرنوشتشان را در هاله‌ای از ناامیدی و ناچاری می‌دیدند. در ویدئویی یک فیلمبردار آذربایجانی که از اجساد یکی پس از دیگری با گریه و زاری فیلمبرداری می‌کرد، رد خاکستری مرگ را نشان داد که به سمت سرزمین مرتفع و جنگلی می‌رود که روستاییان از دست ارامنه پناه گرفته‌اند.
لو موند، پاریس، ۱۴ مارس ۱۹۹۲
روزنامه‌نگار خارجی در آغدام از وجود زنان و سه کودکی که پوست سرشان کنده و ناخنشان کشیده شده بود در میان کشته‌شدگان خبر داد و افزود "این پروپاگاندای آذربایجان نیست، واقعیت است."
نیوزویک، ۱۶ مارس ۱۹۹۲
پاسکال پرایوات همراه با استیو لو واین در مسکو - چهره یک قتل عام
هفته‌ی گذشته بار دیگر آذربایجان به مرده خانه تبدیل شد. مکانی برای آوارگان عزادار و ده‌ها جسد مثله شده که به سردخانه‌ی موقت پشت مسجد منتقل شده بودند. آنها مردان، زنان و کودکان عادی آذربایجانی اهل خوجالی، شهر کوچک قره‌باغ کوهستانی جنگ زده هستند که در ۲۵ تا ۲۶ فوریه توسط نیروهای مسلح ارمنستان اشغال شد. بسیاری از آنها هنگام تلاش برای فرار، از فاصله نزدیک کشته شدند. صورت برخی از آنها متلاشی شده و برخی دیگر پوست سرشان کنده شده بود.
تایم، ۱۶ مارس ۱۹۹۲
از جیل اسمولو و یوری زاراخوویچ - کشتار در خوجالی
هر چند جزئیات مورد بحث است، اما بدون شک، دو هفته پیش، در شهر خوجالی آذربایجان، یک حادثه وحشتناک و غیرقابل تصور اتفاق افتاد. تاکنون حدود ۲۰۰ آذربایجانی کشته شده که بسیاری از آنها سلاخی شده‌اند با کامیون‌ها به خارج از منطقه قره‌باغ کوهستانی که حالا در تصرف ارمنی‌ها است منتقل شدند تا در نزدیکترین شهر آذربایجان دفن شوند. تعداد کل کشته شدگان مشخص نیست.
سوابودا، ۱۲ ژوئن ۱۹۹۲
فاجعه‌ای که عاملانش را نمی‌توان بخشید!
گزارش سازمان حقوق بشر «مموریال» مستقر در مسکو در مورد نقض گسترده حقوق بشر در جریان تصرف خوجالی توسط نیروهای مسلح در شب ۲۵ تا ۲۶ فوریه ۱۹۹۲.
فراریان (آوارگان) در کمین ارامنه افتاده و مورد اصابت گلوله قرار گرفته‌اند. با این وجود، برخی از آنها توانستند به آغدام برسند. بقیه، عمدتاً زنان و کودکان در حالی که در کوهستان گم شده بودند، از شدت سرما یخ زده و جان خود را از دست داده‌اند برخی دیگر، به گواهی افرادی که به آغدام رسیده‌اند، در نزدیکی روستاهای پیرجمال و ناخجوانیک به اسارت درآمده‌اند.
شواهدی از اهالی خوجالی که به عنوان اسیر مبادله شده‌اند، نشان می‌دهد که تعدادی از زندانیان تیر باران شده‌اند. حدود ۲۰۰ جسد در چهار روز به آغدام آورده شد. در بسیاری از اجساد آثار شکنجه وجود داشت. پزشکان مشغول به کار در قطار بیمارستان سیار در آغدام اذعان داشتند که پوست سر چهار نفر کنده و سر نفر دیگری هم بریده شده است. معاینات پزشکی قانونی در آغدام بر روی ۱۸۱ جسد شامل۱۳۰ مرد ۵۱ زن و ۱۳ کودک انجام شد: یافته‌ها حاکی از آن بود که ۱۵۱ نفر بر اثر اصابت گلوله، ۲۰ نفر بر اثر اصابت ترکش و ۱۰ نفر بر اثر ضربه‌های وارده با ابزار تیز و برنده جان خود را از دست داده‌اند. بررسی سوابق بیمارستانی در آغدام، که تقریباً همهٔ ساکنان مجروح یا مدافعان خوجالی در آن ثبت شده بودند، به ۵۹۷ مورد زخم یا سرمازدگی و در یک موردبه کنده شدن پوست سر اشاره می‌کند.