ش... خانیم ین گؤنده ردییی " یئللی تبریز" (ویدئو) مجموعه سی, نیسگیللی شهریمیزین سؤنوک خاطره لرینی, گینه منیم خیالیمدا 
جانلاندیردی.
یدالله مفتون امینی نین شعرلرینده ن عبارت اولان مجموعه نین آدینی به یئنمه دیم. چونکی شاعر مفتون امینی, تبریز حاقیندا یازدیغی و قوشدوغو شعرلرده, " کولک" (کولاک) ده ن سؤز ائده ر. حالبوکی "کولک" له "یئل" ین آراسینداکی فرق، عشق ایله سئودا قدر وار.
مثلا شاعیرین فارسجا نشر ائتدییی "اکنون های دور" شعر مجموعه سینده, تبریزلی لرین "29 بهمن" قیامینا حصر ائتدییی آذربایجان تورکجه سینده یازدیغی بیر شعری وار:
آلاولو تبریز
ایکی گون قالاندا بؤیوک چله‌دن،
آغ گونش چیخاندا قارلی قله‌دن.
قیزارتدی عینالی اؤز یان- یؤوره‌سین،
اونون شؤوقو آلدی ارکین دؤوره‌سین.
اوجا بیر سس دوشدو ساعات زنگینه،
قیزیل شفق چؤکدو شهرین رنگینه.
تبریزین قلبینه ایشیق ساچیلدی،
آغیر بیر یوخودان گؤزو آچیلدی.
مینلر سماوارتک خلقین سینه‌سی
قاینادی، قاینادی داشدی کینه‌سی.
دورولدو رنگلری توتغون اومیدلر،
قول- قاناد آتدیلار یورغون ایگیدلر.
....
بو شعرده شاعیر تبریز ده ن دانیشاندا, حقلی اولاراق "آلوو" دان دانیشیر.
و یا "دریاچه" شعر مجموعه سینده, بویویوب- بویا باشا چاتدیغیمیز مظلوم شهریمیزده ن دانیشاندا, "آلوولو – ایلدیریملی" تبریز ده ن سؤز ائدیر:
غمـيـن قـوربـانـی تـبـريز، ائللی تبريز
آلاولو ـ ايـلديـريـملی, سئللی تـبـريز
نه قانلار قايناييب سندن، اولوب داش
بـئـلـئـيكيم ائـينالـينـدان بـلـلی تـبـريز.
***
بوتون دونيالارين درديـن قـانـار داغ،
سؤال ائتسن سكوت ايـلـه دانـار داغ،
سهندين اوستی قاردير، آلتی قـاندير،
بو جوشقون درددن بير گون يانار داغ.
مفتون امینی نین شعرلری نین چوخونلوغو فارسجا اولسادا، اونون آذربایجان تورکجه سینده ده, گؤزل شعرلری وار.
شاعیرین کولک (کولاک) شعر مجموعه سینده یئر آلان چوخ آدلیم شعری:
باخ گؤر نه گؤزل سؤزدی حسين بن علی دن،
دونـيـاده دين يز اولماسـا، حریت يز اولـسـون.
ظالیم لـرين اوغروندا اگر الده گـوجـوز يـوخ،
كـؤنـلوز ده اولاردان باری بير نفرت يز اولسـون
منه و هابئله مینلر مبارز آذربایجانلی اوچون, عمور بویو بیر شعار و حیات فلسفه سینه چئوریلمیشدی.
شاعیرین "آشیقلی کروان" آدلی شعر مجموعه سینین نشری, اوستاد شعریارین "حیدربابایه سلام" پوئماسی نین نشری کیمی, بو گونکی کیمی او زامانلاردا فارس شوونیزمی نین قاپازی آلتیندا اینله ین آنا دیلیمیزین یاشاییب و انکشافی اوچون, بیر "حادثه" ساییلیردی. شاعیر بویوک اوستالیقلا زنگین فولکولور و شفاهی ادبیاتیمیزدان یارارلاناراق بو گؤزل مجموعه نی یاراتمیشدی:
عجب حالدير، اوره ك قئينير، غم اوينور
سازين قوربانی، قـالخيـن آی آشـيـقـلار !
مفتمون امینی نین "آشیقلی کروان" کیمی, آذربایجان تورکجه سینده نشر ائتدییی شعر مجموعه لرینده ن باشقا, فارس دیلینده چاپا وئردیگی شعر مجموعه لرینده ده, چوخ زامان شاعیرین آنا دیلینده یازدیغی شعرلره راست گلیریک*. مثال اوچون اونون "فصل پنهان" آدلی مجموعه سینده, اینام و امیدله دولو آشاغیدا کی شعرینه راستلاشیریق:
حق، چای كيمی دريايه آخيب يول تاپاجاقدير
داش آتـمـاقـيلار كـيمسه اونو چـؤنـدوره بـيلمز.
دونــيـادا قـارانـلـيـقـلار اگــر جمع اولا با هـم
بـيـر ذره جه شمـعين ايشيغين سؤندوره بـيـلمز.
و یا "اکنون های دور" مجموعه سینده ن, قهرمان تبریزه هدیه اولموش بو شعری:
قوی بو گونو دئسین قوجا آشیقلار
ائل ایچینده باشی اوجا آشیقلار.
ضیالی قارداشلار، آییق گئتسینلر
بابک اولادینا لاییق گئتسینلر.
ساخلاسینلار ارکین اوجا حؤرمتین
شهیدلرین، ایگیدلرین شهرتین.
ظفرلر قازانسین هر زمان تبریز،
اؤلمه سین، اؤلمه سین قهرمان تبریز!
ائله اونا گؤره مفتون امینی بو عرصه ده رضا براهنی ده ن داها اوستون یئر توتور. براهنی نین فارس دیلینده یازدیغی شعرلر ایله مقایسه ده, آنا دیلینده یازدیغی شعرلری – بیر ایکی استثا ایله - " چنگی به دل نمی زنند".
مثال اوچون, براهنی نین فارسجا یازدیغی "دف" آدلی شعرینی, اونون آذربایجانجا یازدیغی شعرلر ایله مقایسه ائدین. دف شعرینین موسیقی سی و سؤز قورولوشوغو او قدر یوکسک سویه ده دیر کی, دوغرودان باش گیجه لدیر.
البته بونو دا, بیر چوخ ایتگی لرین نزدینده, ایراندا حاکیم اولان, فارس شوونیزمینه "بورجلویوق". براهنی کیمی اوستاد یازیچی و شاعیرلریمیز, اثرلرینی گنیش اوخوجو دایره سینین اللرینه چاتدیرماق اوچون, هم شاه دؤورونده, همده ائله بو گون, فارس دیلینده یازماق مجبورییتینده قالمیشدیلار. دوغرودور کی رضا براهنی فارسجا یازسادا, یازیلاریندا هر زامان خالقیمیزین مظلومیتینه و دیلینین یاساقلانماسینا اعتراض ائدیب و حتی بو عرصه ده یدالله مفتون امینی ده ن داهادا ایره لیجی اولوبدور؛ لاکن بو گون ملت یمیزین طالعی ایله ایلگیله نن بیر چوخ آذربایجانلی اوچون, بئله " معذرت" لر قبول اولونمور. اونلار دئییللر کی, هر نه اولورسا- اولسون, و هر بیر چتین شرط لر آلتیندا, بیر یازیچی اؤز آنا دیلینده یازماغا مسئولیت داشیییر.
مفتون امینی نین آذربایجان تورکجه سینده یازدیغی شعرلرینی و او جمله ده ن " آشیقلی کروان" منظومه سینی, انترنت ده ن تاپماق اولار.
مفتون امینی عمرونون بویوک حصه سینی تهراندا یاشاسادا، ائلینه و آنا دیلینه چوخ باغلی بیر آذربایجانلی دیر.
ویدئو دا، امینی جنابلاری, شاعیرین بعضی شعرلرینی دیکلمه ائدیر. ایللر کئچسه ده، بو شعرلر هله ده منیم ازبریمده دیلر:
بوتون دونیالارین دردین قانار داغ
سئوال ائتسن, سکوت ایلن دانار داغ
سهندین اوستو قاردیر، آلتی قان دیر
بو جوشقون درد ده ن بیر گون یانار داغ
زامانیندا شاعرین بعضی فارسجا شعرلری ده, ازبریم ایدی، تاسفله بو گون اونلاردان, یالنیز بعضی مصراعلار یادیمدا قالیبدی. گنج چاغلاریمیزدا حیات یولداشیم ایله من، شاعرین " انسان و بازپرس" شعرینی ازبرله میشدیک. حیات یولداشیم " انسان" رولوندا, من ایسه – رولومو به ینمه دیییم حالدا؟؟!!...- "بازپرس" رولونا کئچیب, بو شعری بیر تئاتر صحنه سینده اولدوغو کیمی, دیکلمه ائده ردیک:
بازپرس:
ای مرد سر بلند شتابنده کیستی؟
انسان:
انسان، خدای خاک.
بازپرس:
هان! بیشتر بگو، پدر و مادر تو کیست؟
انسان:
مادر نسیم صبح و پدر آفتاب ظهر.
بازپرس:
جای تولد خود و تاریخ آن بگوی.
انسان:
نوروز سال حادثه در شهر انتظار.
بازپرس:
آیا شناسنامه و یا خود شماره اش.
انسان:
انسان شناسنامه ندارد, شماره نیز
شکل قیام او سرپا یک معرفی است.
بازپرس:
بر گوی نام دولت متبوع خویش را.
انسان:
جز سرنوشت خویش مرا دولتی نبود.
بازپرس:
اینک بگو محل سکونت و کار خویش!
انسان:
من مسکنم جزیره ی شب در خلیج اشک
کارم تلاش جستن راهی به شهر صبح.
البته شعرین دوامی وار؛ لاکن حافظه م بو قدر مدد ائله دی و نقل ائله دیییم مصراعلاردا اسگیکلر اولسادا, حافظه مین کاسالماسینا قاییدیر.
ماراخلی سی بو دور کی, بو گون دوخسان یاشینی دولدورموش اولان مفتون امینی, ایش حیاتینا دادگستری ده باشلامیش و ایللر بویو " قاضی" اولاراق چالیشمیشدی.
مفتون امینی نین بیر " آته ایستی" شعریده وار کی، اونون اوخوماغینی، خصوصیله ح... دوستوما توصیه ائده ره م:
خدای را بازگو دروازه بان
آنجا در آن سوی چیست؟
نمی دانم.
تو می دانی، نمی گوئی
و س. ...
تاسفله شعرین قالانی یادیمدا دئییل و بو مصراعلاری دا تمامیله دوزگون وئردیییمده ن امین دئییلم.
مفتون امینی نین هم یاخشی بیر انسان و همده گوجلو شاعیر اولماسینی, سانیرام کی بیر چوخلاری قبول ائدیرلر. او "اینسانلیغی" هر شئی ده ن اوستون توتان شاعیرلرده ن بیری دی:
چوخ اللشدين سنه اصلان دئسينلر،
قوچ اوغلان يا ايگيد ترلان دئسينلر،
عزيزيم جهدائله بونلاردان آرتيق،
سنه اينسان، فقط اينسان دئـسـينـلر!
یازینی بیتیرمه ده ن اونون - چوخ سئودیییم- شعرلرینده ن بیرینی ده وئرمک ایسته ییره م:
خـيـالـون بـيـر مـلامـت گـؤزلو قيز ديـر
كه هر مجـليـسـده منلـه ديـز به ديـز ديـر
نه يازميشدين بهـارين خوش! عزيـزيـم؟
بو يئرده سـن گئده ن گـونـدن پايـيزديـر!
شعرلرینین بیر چوخونو فارس دیلینده یازماسینا رغما, ملتیمیزین بویوک شاعیرلرینده ن بیری اولان مفتنون امینی یه, داهادا اوزون عمور آرزو ائدیره م.
دوستلارا, اونون شعرلرینی و بعضا چوخ انترسانت اولان مصاحبه لرینی ( خصوصیله دوستو اوستاد شهریار حاقدا) اوخوماغی توصیه ائده ره م.
________________________________________________
*ائشیتدیییمه گؤره مفتون امینی نین آنا دیلیمیزده یازدیغی و فارسی دیلینده نشر ائتدییی شعر مجموعه لرینده داغینیق حالدا گئده ن شعرلری, " عاشیقلی کروان" مجموعه سی ایله بیرلیکده, انقلابدان سونرا, " آجی چای" آدلی بیر مجموعه ده نشر اولونموشدور.